Sự tích 12 con giáp là một truyện cổ tích dân gian Việt Nam mang tính biểu tượng sâu sắc. Truyện lý giải nguồn gốc của hệ thống 12 con giáp quen thuộc, gắn liền với văn hóa tín ngưỡng, tập tục và cách con người lý giải thời gian qua hình tượng loài vật.
Ngày xưa, tất cả các loài vật được Ngọc Hoàng triệu lên thiên đình để đặt tên và chọn ra những con vật xứng đáng cai quản hạ giới, đồng thời đặt tên cho từng năm. Trong số đó, Rồng – loài vật sống ở sông biển – cũng được mời, và nó tin chắc với vẻ ngoài oai phong lẫm liệt, nó sẽ được chọn làm chúa tể, mang tên đẹp nhất.
Tuy nhiên, Rồng lại thiếu một cặp sừng, điều khiến nó không được hoàn hảo như mong muốn. Đúng lúc ấy, Rồng bắt gặp Gà trống có cặp sừng vàng óng, liền năn nỉ mượn trong ít ngày để đi chầu trời. Ban đầu Gà từ chối vì cũng có ý định lên thiên đình, nhưng vì Rết xen vào can thiệp, đứng ra bảo lãnh, Gà trống mềm lòng và cho Rồng mượn.
Hôm sau, muôn loài lên thiên đình rất đông đủ. Ngọc Hoàng quyết định chọn 12 con vật để đặt tên cho 12 năm, nhưng không sắp xếp thứ tự mà để các loài tự bình chọn cho “dân chủ”.
Sau một hồi tranh cãi, 12 con vật được chọn gồm: Trâu, Hổ, Rồng, Ngựa, Dê, Khỉ, Gà, Chó, Lợn, Thỏ (Mèo), Rắn và Chuột. Tuy nhiên, thứ tự xếp trước sau lại tiếp tục gây tranh cãi. Ngọc Hoàng định chọn Trâu làm đầu vì to khỏe, nhưng Chuột lại nhanh trí phản đối, viện lý do khi người ta thấy chuột to thì lại ngạc nhiên, còn với trâu thì không. Để kiểm chứng, các con vật cùng Ngọc Hoàng xuống hạ giới nghe ngóng. Đúng lúc đó, Chuột leo lên lưng Trâu, khiến người dân chú ý và reo lên: “Ồ, con chuột to quá!”
Nhờ vậy, Chuột được xếp đầu tiên, theo sau là Trâu, Hổ, Mèo, Rồng, Rắn, Ngựa, Dê, Khỉ, Gà, Chó, và Lợn – tạo thành thứ tự 12 con giáp như ngày nay.
Sau khi trở về, Gà trống tức tối vì mình bị xếp sau Rồng, đoán chắc Rồng được xếp trên nhờ cặp sừng của mình. Gà đến đòi lại sừng, nhưng Rồng khéo léo từ chối và trốn biệt xuống biển.
Gà quay sang trách mắng Rết – người từng đứng ra bảo lãnh, nhưng Rết lấp liếm, chối bỏ trách nhiệm. Quá tức giận, Gà mổ Rết rồi nuốt vào diều, từ đó sinh ra mối thù truyền kiếp giữa loài Gà và Rết.
Còn Rồng, vì trốn xuống thủy cung nên từ đó khó gặp lại, còn Gà trống mỗi sáng vẫn gáy vang:
“Ó… o… o…! Rồng trả sừng cho tôi đi!”
Qua Sự tích 12 con giáp, người đọc không chỉ hiểu hơn về nguồn gốc của lịch Âm mà còn cảm nhận được nét sáng tạo và tinh thần dân gian Việt. Mỗi con vật đều mang tính cách riêng, góp phần tạo nên một hệ thống biểu tượng giàu bản sắc văn hóa.
Xem các gợi ý khác:
Bình Luận