Truyện dân gian “Vụ án Rắn giả lươn” là một tác phẩm hài hước, sâu cay phản ánh sự thông minh của dân gian và châm biếm thói tham lam, ngụy biện của con người. Qua cách kể duyên dáng, truyện để lại tiếng cười ý nhị cùng bài học sâu sắc về lẽ phải và công lý.
Bùi Cầm Hồ, người làng Đỗ Liêu, xã Thiên Lộc (nay thuộc Can Lộc, Hà Tĩnh), là một quan thanh liêm, cương trực dưới triều vua Lê Nhân Tông, giữ chức Ngự sử trung thừa kiêm Tham chi chính sự. Ông nổi tiếng với tài xử án công minh, sáng suốt, không khuất phục trước bất kỳ thế lực nào.
Trong một vụ án gây xôn xao thời bấy giờ, một người vợ lái buôn sống ở vùng ngoại ô kinh thành Thăng Long bị kết tội giết chồng bằng cháo lươn. Chồng cô – một lái buôn – vừa ăn cháo vợ nấu xong thì chết ngay tại chỗ. Không có bằng chứng rõ ràng, nhưng dân làng và chức sắc địa phương nghi ngờ cô có ngoại tình và mưu sát chồng, lập tức trói gô đưa lên huyện đường.
Tại công đường, người vợ kêu oan không ngớt, nhưng dưới đòn tra khảo dã man, cô buộc phải nhận tội. Quan huyện kết án voi giày, chỉ đợi ngày thi hành án.
May thay, tin vụ án đến tai quan Bùi Cầm Hồ. Với kinh nghiệm từng khai hoang vùng đồng bưng, ông có kiến thức sâu rộng về lươn và rắn, liền sinh nghi rằng có thể người vợ đã vô tình mua phải rắn độc có hình dáng giống lươn.
Ông bí mật cử người đến chợ nơi cô từng mua lươn, mua lại một mớ về kiểm tra. Quả nhiên trong đó có những con rắn hình lươn, ông cho chó ăn thử, lập tức chó chết ngay, đúng như phán đoán.
Từ đó, ông lật lại bản án, minh oan cho người phụ nữ, cứu cô thoát khỏi cái chết oan uổng.
Vụ án kết thúc, dân chúng khắp nơi ngợi khen tài đức, sự thấu tình đạt lý của quan Bùi Cầm Hồ, xem ông như một biểu tượng quan thanh liêm, trí tuệ và nhân hậu trong lịch sử tư pháp thời phong kiến Việt Nam.
Tóm tắt truyện dân gian “Vụ án Rắn giả lươn” giúp người đọc hiểu rõ thông điệp châm biếm tinh tế của dân gian xưa. Bằng lối kể hóm hỉnh, truyện nhấn mạnh giá trị của trí tuệ và công bằng, đồng thời phê phán những kẻ gian xảo, nguỵ biện đến trơ trẽn.
Xem bài viết liên quan:
Bình Luận