Những âm tiết nghe gần giống như hai giọt nước nhưng lại chứa đựng hai số phận ngữ nghĩa hoàn toàn khác biệt. “Trầy trật” hay “chầy chật”? Một bên là đúng chuẩn văn phong, bên kia là sai lạc khiến người đọc bỗng ngẩn ngơ, câu văn trở nên gập ghềnh khó hiểu.
Từ đúng chính tả là “trầy trật”. Đây là cụm từ được ghi nhận trong từ điển tiếng Việt, diễn tả sự khó khăn, vất vả và gập ghềnh trong hành trình hay nỗ lực làm điều gì đó. “Chầy chật” là lỗi viết sai, không có giá trị ngôn ngữ chuẩn.
“Trầy trật” mang nghĩa bóng chỉ sự vất vả, lúng túng, làm mãi không xong hoặc đầy trắc trở. Trong văn học, cụm từ này thường dùng để diễn tả tâm trạng nhân vật đang vật lộn giữa hoàn cảnh khó khăn, thể hiện chiều sâu nội tâm và sức chịu đựng.
“Chầy chật” không phải là một cụm từ có nghĩa. Đây là lỗi sai bắt nguồn từ việc phát âm nhầm giữa “tr” và “ch”, đặc biệt phổ biến ở các vùng miền. Dùng “chầy chật” không chỉ sai về chính tả mà còn khiến câu mất hết cảm xúc vốn có.
Vì âm “ch” và “tr” dễ bị đồng hóa trong phát âm của nhiều người, đặc biệt ở miền Bắc và miền Trung. Người viết thường nghe sai rồi viết theo cảm giác, khiến từ “chầy chật” xuất hiện tràn lan trong lời nói thường ngày và cả trong văn viết không chính thống.
>>> Tìm hiểu thêm:
Số năm hay số lăm đúng chính tả khiến ai cũng hoang mang
Sa ngã hay xa ngã đúng chính tả gây tranh cãi kịch liệt
Viết đúng không chỉ là trách nhiệm ngôn ngữ, mà còn là cách giữ gìn bản sắc tiếng Việt. “Trầy trật” là dấu vết của nỗ lực, còn “chầy chật” chỉ là cái bóng sai lệch. Một chữ viết sai, cả sắc thái câu văn bỗng trở nên lệch nhịp, lạc hướng.
Bình Luận