Truyện cổ tích Việt Nam luôn chứa đựng những bài học nhân văn sâu sắc, trong đó "Sự tích con cú" là một câu chuyện đầy ấn tượng. Qua những tình tiết giản dị, truyện giúp người đọc chiêm nghiệm về hậu quả của lòng tham và sự ích kỷ trong cuộc sống thường ngày.
Chuyện xảy ra cách đây vài trăm năm tại một thị trấn nhỏ. Một con cú lớn lạc vào kho lúa của một gia đình khi bay đi ăn đêm, rồi núp lại đến sáng vì sợ các loài chim khác phát hiện. Khi người đầy tớ vào kho, thấy con cú thì hoảng hồn tưởng là quái vật, vội chạy đi báo chủ nhà. Ông chủ tuy tỏ ra can đảm nhưng khi tận mắt thấy cũng sợ không kém, bỏ chạy rồi gọi hàng xóm đến giúp.
Tin đồn lan nhanh, cả thị trấn náo loạn. Người người kéo đến tay cầm vũ khí, các quan chức cũng nhập cuộc. Họ chuẩn bị như đi đánh giặc, vây quanh kho lúa. Nhưng mọi người lần lượt thất bại, không ai dám lại gần “quái vật” – thực chất chỉ là con cú hoảng sợ đang đậu trên xà ngang.
Một tráng sĩ cao lớn, nổi danh gan dạ tuyên bố ra tay, mặc giáp, cầm vũ khí, trèo lên thang giữa tiếng reo hò cổ vũ. Nhưng khi đến gần con cú, anh cũng run rẩy và phải rút lui trong khiếp hãi. Đám đông hoảng sợ cho rằng cú “há mỏ thở độc khí”, làm người mạnh mẽ nhất cũng suýt bỏ mạng.
Sau một hồi bàn tán rối loạn, viên thị trưởng đưa ra giải pháp: đốt luôn cả nhà kho để diệt “quái vật”, rồi quyên tiền bồi thường cho chủ nhà. Tất cả đều tán thành vì… ai cũng sợ phải liều thân. Cuối cùng, nhà kho cháy rụi, con cú chết, thị trấn được “giải cứu”.
Ý nghĩa & thông điệp:
Truyện ngụ ngôn hài hước, châm biếm sâu sắc về sự hoảng loạn tập thể, mê tín và tâm lý bầy đàn. Một sinh vật vô hại như con cú lại khiến cả thị trấn, từ dân thường đến quan chức, đổ xô đối phó như với một con quái vật. Câu chuyện cho thấy khi con người thiếu hiểu biết và mất bình tĩnh, họ dễ đưa ra những quyết định vô lý, cực đoan, thậm chí dẫn đến hành động phá hoại chính mình.
Câu kết “Ai không tin chuyện kể, xin cứ đến đó mà hỏi” càng tăng thêm vẻ mỉa mai, như một lời đùa tinh nghịch mà thâm sâu.
Sự tích con cú không chỉ giải thích nguồn gốc loài cú mà còn để lại một bài học quý giá về cách sống biết yêu thương và chia sẻ. Truyện nhắc nhở chúng ta rằng lòng tham sẽ dẫn đến những hậu quả không thể cứu vãn, và sự tử tế luôn là điều cần có trong đời sống.
Xem các gợi ý khác:
Tóm tắt truyện cổ tích Việt Nam - Huyền thoại vũ trụ sơ khai
Bình Luận