Dù chỉ khác một chữ, “cọ sát” và “cọ xát” đã gây ra vô số tranh cãi. Trên mạng xã hội, trong văn bản học thuật, thậm chí cả truyền thông – lỗi chính tả này xuất hiện dày đặc và khó kiểm soát.
Cách viết đúng chính tả là cọ xát. Đây là từ được công nhận trong từ điển tiếng Việt với ý nghĩa mô tả sự tiếp xúc, va chạm giữa hai vật thể, hoặc mang nghĩa bóng là tiếp xúc thực tế để rèn luyện kinh nghiệm. “Cọ sát” là cách viết sai và không có trong từ điển chính thống.
“Cọ xát” mang hai lớp nghĩa chính. Nghĩa đen là sự va chạm, tiếp xúc giữa hai bề mặt – có thể gây nóng, mòn hoặc phát sinh phản ứng vật lý. Nghĩa bóng là tiếp xúc thực tế, trải nghiệm qua va chạm cuộc sống để rút kinh nghiệm, trưởng thành hơn. Đây là từ thường gặp trong giáo dục, thi đấu, nghề nghiệp.
“Cọ sát” là một cách viết không đúng chính tả, bởi từ “sát” trong trường hợp này không mang đúng vai trò và nghĩa của từ “xát”. “Sát” thường dùng trong các ngữ cảnh khác như “sát nhập”, “gần sát”. Việc ghép sai dẫn đến hiểu nhầm về ngữ nghĩa, nhất là trong các văn bản trang trọng hoặc học thuật.
Lỗi nhầm giữa “cọ xát” và “cọ sát” chủ yếu do phát âm không phân biệt rõ âm “x” và “s”, vốn là tình trạng phổ biến ở nhiều vùng miền. Thêm vào đó, người viết thường suy luận nghĩa theo cảm tính mà không tra cứu kỹ, dẫn đến việc dùng sai tràn lan và trở thành lỗi phổ thông khó sửa.
Sự tinh tế trong từng con chữ giúp ngôn ngữ sống lâu và đúng nghĩa. Từ hôm nay, hãy dùng đúng “cọ xát” – Vì mỗi trải nghiệm đúng chính tả là một bước trưởng thành trong tư duy ngôn ngữ.
Bình Luận