Truyện cổ tích Việt Nam luôn ẩn chứa những bài học đạo đức sâu sắc qua các hình tượng dân gian gần gũi. Trong đó, “Sự tích tháp Báo Ân” kể về lòng hiếu thảo và sự tri ân của người con đối với cha mình – một truyền thống quý báu của dân tộc.
Ngày xưa ở xã Bình Quận, huyện Cẩm Giàng, có một phú ông sinh được cô con gái duy nhất, xinh đẹp, hiền hậu và đặc biệt rất thông minh, học giỏi. Tuy được nhiều người mai mối, nhưng phú ông nhất quyết kén rể là người văn tài lỗi lạc.
Không may, cô gái mắc bệnh hủi, ban đầu giấu được nhưng về sau phải ra sống biệt lập trong một ngôi nhà nhỏ gần đường làng. Dù bị cách ly, cô vẫn sống nho nhã, giữ phẩm hạnh và tiếp tục đọc sách.
Một hôm, một thầy cử họ Trần trên đường đi thi gặp mưa, tìm chỗ trú tạm và gõ cửa xin nghỉ nhờ ở đúng nhà cô gái. Ban đầu cô từ chối vì ngại thân phận, nhưng rồi động lòng, mời vào sưởi lửa, nấu cơm, tiếp chuyện. Thầy cử cảm mến nhan sắc, tài học và sự chu đáo của cô, hai người tâm đầu ý hợp, sau một đêm xướng họa, thầy cử ngỏ lời cầu hôn.
Cô gái định từ chối vì mang bệnh, nhưng cuối cùng chấp nhận tình cảm chân thành ấy. Hôm sau, thầy cử lên đường đi thi, hẹn ngày đỗ đạt sẽ đưa sính lễ rước nàng về làm vợ.
Sau khi tiễn người yêu đi, cô gái nghĩ đến số phận bi kịch và căn bệnh của mình, sợ chàng biết sẽ hổ thẹn, nên tự vẫn trong tuyệt vọng. Gia đình hay tin, thương xót an táng cô ngay trong căn nhà đó.
Ở kinh thành, thầy cử làm bài thi rất tốt, nhưng khi vào vòng cuối, vì sơ suất mà viết nhầm bài văn sách. Chủ khảo định đánh trượt thì liên tục nằm mộng thấy một cô gái cầu xin hãy cứu giúp bài thi của chồng. Cảm động, chủ khảo xem lại bài và quyết định cho đỗ, gọi đó là “âm công”.
Sau khi vinh quy, thầy Trần mang theo lễ vật định rước người yêu về làm vợ, nhưng khi đến nơi thì thấy mộ nàng mới đắp giữa nhà. Hỏi thăm mới biết nàng mất đúng hôm chàng rời đi.
Quá đau đớn, anh kể lại toàn bộ sự việc cho phú ông nghe, xin được nhận nàng làm vợ dù đã khuất. Phú ông cảm động đồng ý. Sau đó, thầy Trần tổ chức lễ cưới linh đình, dựng một ngôi tháp bên mộ, khắc rõ tên nàng cùng dòng chữ nàng là vợ của tiến sĩ họ Trần. Dân làng gọi đó là tháp Báo Ân – biểu tượng của lời hứa thủy chung và tình nghĩa sâu nặng.
Ý nghĩa câu chuyện:
Truyện ca ngợi tình yêu chân thành vượt qua cả cái chết, đồng thời lên án định kiến xã hội với người bệnh tật, đề cao lòng trung nghĩa, biết ơn và thủy chung của con người trong cả hai cõi âm – dương.
“Sự tích tháp Báo Ân” không chỉ là một câu chuyện cổ tích mà còn là lời nhắc nhở mỗi người về đạo làm con và giá trị của lòng biết ơn. Qua đó, góp phần giữ gìn và lan tỏa nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt từ bao đời nay.
Xem bài viết liên quan:
Bình Luận