“Sự tích đình làng Đa Hòa” là một trong những truyện cổ tích Việt Nam nổi bật, gắn với truyền thuyết về tình nghĩa, lòng trung thành và sự biết ơn. Qua câu chuyện, người đọc cảm nhận được niềm tự hào về truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc.
Ngày xưa ở làng Đa-hòa có ông thầy phù thủy tên là Dọng, nổi tiếng cao tay và nhân hậu. Khi làng gặp cảnh hạn hán mất mùa, dân nghèo đói khổ, ruộng đất bị ép bán cho bọn trọc phú, ông Dọng đã nghĩ kế giúp dân. Ông khuyên nhà giàu phải tạ ơn thần thánh bằng cách dựng đình làng, vì “Thánh về mà không có chỗ ở”.
Ông đứng ra quyên tiền và điều hành việc xây dựng, bảo người giàu bỏ của, người nghèo bỏ công. Số tiền quyên được, ông phát cho dân nghèo cứu đói, còn chỉ yêu cầu mọi người đắp nền đình, trồng giậu, trồng dây bìm bìm quanh sân. Khi bị thúc giục, ông chỉ đáp bí hiểm: “Đình khắc có đình!”
Đám phú thương làng Vạn-phước trước đó cũng góp tiền dựng đình, nay nghi ngờ bị lừa nên đến đánh ông Dọng. Ông không chống cự mà chỉ nói: “Kẻ nào sinh sự sẽ sự sự sinh. Sẽ phải đền đình!”. Sau đó ông sang làng Vạn-phước, ngồi giữa đình, đòi công lý. Khi không được đáp ứng, ông thách họ: nếu nhổ được cây gậy ông cắm giữa sân đình thì ông đi ngay, còn không sẽ "mượn" đình.
Họ chấp nhận, nhưng dù dùng tay người, dây thừng, thậm chí cả trâu kéo, vẫn không thể rút nổi cây gậy. Ông tuyên bố: “Đình này ta sẽ lấy về làng ta để đền tội bọn sinh sự”.
Đêm ấy, trời nổi giông bão, dân thấy đình bay lên không trung, vượt sông theo tiếng truyền lệnh của ông Dọng. Ông ngồi trên chiếc nón lá, bơi theo đình sang làng Đa-hòa, điều khiển hạ đình xuống đúng nền đã chuẩn bị từ trước. Chỉ có một hòn đá tảng bị rơi khi vượt sông.
Hôm sau, dân làng Vạn-phước phát hiện đình mất, kéo nhau đi kiện ông Dọng. Quan huyện gọi ông đến hỏi tội, ông khéo léo chứng minh rằng đình đã dựng từ lâu, bằng cách chỉ vào những cây bìm bìm mọc phủ cả nóc đình, trong khi nền đình cũ ở Vạn-phước mới chỉ mọc cải non. Quan về khám thực tế, xử ông thắng kiện.
Cuối cùng, bọn phú thương đã đánh ông trước đó bị làng Vạn-phước bắt đền lại một cái đình khác. Còn đình làng Đa-hòa từ đó tồn tại đến nay, vẫn còn một cột cái treo lơ lửng vì thiếu mất hòn đá tảng bị rơi lúc vượt sông.
Câu chuyện về đình làng Đa Hòa không chỉ giúp ta hiểu thêm về nguồn gốc một di tích văn hóa, mà còn nhắc nhở thế hệ sau phải luôn trân trọng công lao của người đi trước. Đó là nét đẹp muôn đời của dân tộc Việt Nam ta.
Khám phá thêm:
Bình Luận