Đồng dao là kho tàng văn hóa truyền miệng đặc sắc của người Việt. Trong đó, bài đồng dao Con cò mắc giò mà chết không chỉ là những vần điệu dễ nhớ, dễ thuộc mà còn ẩn chứa những thông điệp sâu sắc về đời sống, cảm xúc và bài học nhân văn nhẹ nhàng.
Con cò mắc giò mà chết
Con quạ ở nhà mua nếp làm chay
Con cu đánh trống bằng tay
Con mào đội mũ làm thầy đọc văn.
Chiền chiện vừa khóc vừa lăn
Một bầy se sẻ bịt khăn cho cò.
Dị bản 1:
Con cò mắc rò mà chết,
Con quạ mua nếp làm chay,
Con cu đánh trống ba ngày,
Chào mào đội mũ làm tầy đọc văn.
Láng giềng chạy đến lăng xăng,
Mua ba thước vải đội khăn cho cò.
Dị bản 2:
Con cò mắc dò mà chết
Mẹ con cái diệc giã gạo làm chay
Bồ câu mở sách xem ngày
Cà cuống uống rượu la đà
Con cua trong lỗ bò ra chia phần
Chào mào mà đánh trống quân
Chim chích ở trần vác mõ đi rao
Tôi trình ông xã ông thôn
Ông uống chén rượu ông chôn con cò
Dị bản 3:
Con cò chết rũ trên cây
Cò con mở lịch xem ngày làm ma
Cà cuống uống rượu la đà
Chim ri ríu rít bò ra ăn phần
Chào mào thì đánh trống quân
Chim chích cởi trần vác mõ đi rao
Dị bản 4:
Con cò đi ăn mắc dò mà chết
Bìm bịp ở nhà mua nếp làm chay
Cu cu gõ mõ ba ngày
Chốc mào đội mũ, mang giày đọc văn
Le le, vịt nước lăng xăng
Rủ nhau đi tới bịt khăn cho cò
Dị bản 5:
Con cò mắc dò mà chết
Con quạ ở nhà mua nếp làm chay
Cu cu đánh trống bằng tay
Chào mào đội mũ làm thầy đọc văn
Chiền chiện vừa khóc vừa lăn
Một bầy se sẻ bịt khăn tang cò
Bài đồng dao kể về tình cảm thắm thiết giữa con cò và các loài chim khác, là một minh chứng sinh động cho tinh thần đoàn kết, yêu thương và sẻ chia trong cuộc sống. Khi hay tin cò qua đời, đàn chim không ai bảo ai đều tụ hội lại, người góp công, kẻ góp của để cùng nhau lo ma chay cho bạn. Ở một số dị bản, tình cảm ấy còn được đẩy lên cao trào khi các loài chim vừa khóc vừa lăn, bày tỏ sự tiếc thương chân thành dành cho người bạn thân thiết của mình.
Thông qua lời đồng dao mộc mạc nhưng đầy xúc động, các bé sẽ cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc về tình yêu thương và trách nhiệm với những người xung quanh. Bài học không chỉ là sự tiếc thương một người đã mất, mà còn là lời nhắn nhủ về cách sống biết quan tâm, giúp đỡ và đồng hành cùng nhau trong những lúc hoạn nạn. Đây chính là những giá trị nhân văn cao đẹp được ông cha ta gửi gắm nhẹ nhàng qua từng câu hát dân gian.
Dù ngắn gọn và giản dị, đồng dao Con cò mắc giò mà chết vẫn để lại nhiều cảm xúc cho người đọc. Đây không chỉ là trò chơi ngôn ngữ của trẻ thơ mà còn là bài học về sự cảm thông, yêu thương và hiểu biết những nỗi khổ thầm lặng trong cuộc sống.
Đọc bài khác:
Bình Luận