Truyện cổ tích "Chú thỏ tinh khôn" là một trong những câu chuyện dân gian Việt Nam quen thuộc, thể hiện trí thông minh, lanh lợi và óc phán đoán nhạy bén của loài vật nhỏ bé. Qua hành trình và những tình huống hài hước, truyện mang lại bài học sâu sắc về trí tuệ và sự khéo léo.
Từ xa xưa, trong kho tàng truyện kể của người Việt gốc Khmer miền Tây Nam Bộ, nổi tiếng nhất là những chuyện về chú thỏ tinh khôn, bé nhỏ nhưng nhanh trí, khôn ngoan đến mức có thể qua mặt cả những loài vật to lớn và hung dữ như hổ, cá sấu.
Một hôm, trong lúc đang ngủ trưa dưới gốc cây sung, thỏ bị một quả sung rụng trúng đầu. Giật mình, tưởng đất sụt, thỏ hốt hoảng bỏ chạy thục mạng. Hổ thấy thỏ chạy thì ngạc nhiên hỏi chuyện. Thỏ vờ hoảng sợ nói đất đang lở, nếu không chạy thì sẽ bị chôn vùi. Nghe vậy, hổ hoảng theo, cũng cắm đầu chạy. Thần Gió trông thấy liền cười chê hổ dại bị thỏ lừa.
Biết bị chơi khăm, hổ tức giận muốn bắt thỏ ăn thịt. Nhưng thỏ khéo léo “đóng vai vua muôn loài” và thuyết phục hổ cõng mình đi một vòng trong rừng để “xem các loài khác kính nể mình ra sao”. Hổ đồng ý. Trên đường đi, các loài vật thấy hổ đến đều bỏ chạy vì sợ hổ, nhưng hổ lại tưởng là vì sợ… thỏ. Thỏ tranh thủ lừa hổ thêm một trận nữa, rồi bỏ trốn.
Sau đó, thỏ muốn quay lại bãi cỏ xanh bên bờ suối – nơi đã từng lừa cá sấu – để kiếm thức ăn. Ban đầu, thấy cá sấu đang ngủ, thỏ tưởng đã bị quên chuyện cũ nên mon men lại gần. Ai ngờ cá sấu giả vờ ngủ để phục kích. Khi thỏ vừa bước đến, cá sấu há miệng táp trúng thỏ, chuẩn bị nuốt.
Bị rơi vào miệng cá sấu, thỏ vẫn không mất bình tĩnh. Nó đánh lừa cá sấu bằng cách chọc ghẹo: “Cá sấu ngọng nên chỉ phát âm được hút… hút…”, khiến cá sấu tức điên, há miệng thật to để cãi lại và cười “ha ha”. Ngay khoảnh khắc đó, thỏ nhanh như chớp phóng ra khỏi miệng cá sấu và thoát thân.
Trước khi chạy vào rừng, thỏ còn quay lại dạy đời cá sấu
“Từ nay, đang ngậm mồi thì đừng cười ha ha nữa nhé!”
Ý nghĩa câu chuyện:
“Chú thỏ tinh khôn” là một truyện ngụ ngôn dí dỏm, đề cao trí tuệ, sự nhanh trí và khả năng ứng biến linh hoạt. Truyện cho thấy: trí khôn có thể chiến thắng sức mạnh, và đôi khi chính sự ngạo mạn, nóng giận, hay chủ quan của kẻ mạnh lại khiến chúng thất bại trước những kẻ nhỏ bé mà thông minh.
"Chú thỏ tinh khôn" không chỉ là một câu chuyện vui nhộn mà còn gửi gắm thông điệp sâu sắc: trong cuộc sống, đôi khi sự thông minh và ứng biến linh hoạt còn quý hơn cả sức mạnh. Đây là nét đẹp độc đáo trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam.
Xem bài viết liên quan:
Bình Luận