Truyện cổ tích Giao Long là một tác phẩm dân gian đặc sắc, phản ánh niềm tin và trí tưởng tượng phong phú của người xưa. Câu chuyện không chỉ mang yếu tố kỳ ảo mà còn ẩn chứa những bài học sâu sắc về lòng dũng cảm, tình yêu và sự hy sinh cao cả.
Ngày xưa, tại xã Khúc Phụ (Tuyên Quang), có một bà lão goá chồng, không con cái, sống bằng nghề bắt tôm cá ở thác Cuống. Một hôm, bà nhặt được quả trứng trắng to bằng trứng gà. Bà sợ nên vứt đi, nhưng trứng cứ xuất hiện lại. Cuối cùng, bà đem về nhà cho gà ấp, và trứng nở ra một con vật giống lươn. Bà nuôi trong chĩnh nước, rồi sang vại, đến khi nó lớn quá thì đem thả xuống suối Mô Cuống. Không ngờ, đó là một con Giao Long màu trắng, thuộc loài thuỷ tộc, thỉnh thoảng có thể hóa thành người, nói được tiếng người.
Giao Long nhận bà làm mẹ nuôi và thường xuyên bắt cá, tôm dâng lên bà mỗi dịp cúng giỗ. Chỉ cần bà gọi tên “Cuống, Cuống” bên suối, Giao Long sẽ hiện lên và cung cấp đủ cá dù đông người đến mấy.
Về sau, một con Giao Long đen ở thác Sa Hương kéo đến tranh giành vùng suối Mô Cuống. Hai Giao Long đánh nhau dữ dội trong 3 ngày. Giao Long trắng thua thế, về cầu cứu mẹ nuôi. Nó dặn bà: "Thấy thân đen nổi lên, mẹ hãy chém dao xuống giúp con."
Bà lão làm theo. Nhưng đến giờ ngọ hôm sau, do nhầm lẫn, bà lại chém trúng Giao Long trắng, khiến nó bị thương nặng. Trước khi biến mất, Giao Long trắng nói lời trăn trối đầy cảm động với mẹ nuôi, xin bà đừng thương tiếc. Ba ngày sau, xác nó trôi nổi lên. Dân làng vớt về chôn cất trước nhà bà lão.
Ngôi mộ đó ngày nay được gọi là Mộ Thần Cuống, được người dân sùng kính như một vị thần. Hằng năm, vào tháng 2 âm lịch, cư dân 4 xã trong vùng đều tổ chức lễ cúng Giao Long, thể hiện lòng biết ơn và tôn vinh linh hồn thủy thần đã từng giúp đỡ con người.
Tóm lại, truyện cổ tích Giao Long không chỉ là một câu chuyện truyền miệng mà còn là di sản văn hóa chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc. Qua lời kể dân gian, truyện truyền tải bài học đạo đức quý giá, góp phần nuôi dưỡng tâm hồn bao thế hệ trẻ Việt Nam.
Truy cập ngay:
Bình Luận