Truyện cổ tích Việt Nam luôn ẩn chứa những bài học quý giá về đạo lý làm người. Trong đó, Sự tích con Lợn là một câu chuyện dân gian độc đáo, giải thích nguồn gốc loài vật quen thuộc với đời sống người Việt, đồng thời đề cao tấm lòng lương thiện và nghĩa tình.
Ngày xưa, ở làng Đoài có một vợ chồng nông dân sống hiền lành, chăm chỉ, thường giúp đỡ người nghèo. Nhờ cần cù lao động và tiết kiệm, họ gây dựng được cuộc sống đủ đầy với trâu khỏe, ruộng tốt, nhà cửa khang trang, vườn cau và ao cá.
Tuy nhiên, điều khiến hai vợ chồng luôn canh cánh trong lòng là không có con nối dõi. Dù đã tìm thầy, uống thuốc nhiều nơi nhưng kết quả vẫn không như ý. Một ngày, họ được người mách rằng muốn có con thì phải cầu tự – tức là làm điều thiện tích đức để cảm động thần linh.
Hai vợ chồng suy nghĩ nhiều đêm liền, cuối cùng quyết định dùng hết số tiền tích góp để xây một ngôi đền thật lớn thờ thần. Sau ba tháng, đền hoàn thành, các vị thần như Thần Của cải, Trí tuệ, Sức khỏe, Ăn chơi đều về ngự. Họ ban ơn cho những ai đến cầu nguyện đúng tâm nguyện. Cảm động trước tấm lòng thành, thần linh đã ban cho hai vợ chồng một người con trai đặt tên là Hợi – khỏe mạnh, khôi ngô.
Nhưng càng lớn, Hợi càng khiến cha mẹ buồn lòng. Trái với bản tính cần cù của cha mẹ, Hợi chỉ thích ăn ngủ, chơi bời. Học hành thì lười biếng, ba năm vẫn chưa viết nổi tên mình. Lớn lên, Hợi không những không báo hiếu mà còn bất hiếu, đuổi cha mẹ ra ở riêng. Mặc dù vậy, vợ chồng người nông dân vẫn thương con, lo lắng đủ đầy.
Khi người mẹ hấp hối, bà gọi Hợi đến hỏi điều ước cuối cùng để phù hộ cho con nơi suối vàng. Hợi chỉ ước được sống một đời sung sướng: ăn no, ngủ kỹ, có người hầu hạ. Sau khi vợ mất, người cha lên đền cầu xin thần linh giúp con trai đạt được điều ước. Các vị thần cảm thấy khó xử vì mong muốn quá tầm thường và ích kỷ. Họ bàn bạc rồi tâu lên Ngọc Hoàng.
Ngọc Hoàng nghe xong thất vọng vì loài người mà Ngài tạo ra để làm đẹp cho trần gian lại có kẻ chỉ ao ước hưởng thụ. Tuy nhiên, vì lòng hiếu thảo của cha mẹ Hợi, Ngọc Hoàng quyết định cho Hợi đầu thai làm kiếp lợn – một con vật được ăn ngủ thỏa thích, được người ta chăm sóc, nhưng cuối cùng phải chết dưới tay người nuôi nó.
Sau đó, dân làng thấy trong làng Đoài mọc lên một ngọn núi nhỏ kỳ lạ, trên đó có dòng chữ “Ốc Thượng Thổ”. Từ đó, nhà nào cũng xuất hiện loài vật mõm dài, tai lớn, thân hình béo tốt, cả ngày chỉ ăn với ngủ, không biết kêu mà chỉ “éc éc”.
Người dân gọi nó là "Lớn" với hy vọng nó nhanh lớn để làm thịt. Về sau, từ "Lớn" được đọc chệch thành "Lợn". Truyện nhằm giải thích nguồn gốc của loài lợn, đồng thời gửi gắm bài học: sống phải có chí tiến thủ, không nên chỉ biết hưởng thụ và bất hiếu với cha mẹ.
Qua truyện Sự tích con Lợn, người đọc không chỉ hiểu thêm về nguồn gốc một loài vật gần gũi mà còn thấm thía giá trị của lòng biết ơn, sự hy sinh và chân lý: “ở hiền gặp lành”. Câu chuyện là minh chứng sinh động cho kho tàng cổ tích Việt Nam giàu tính nhân văn.
Đọc thêm:
Bình Luận