Tóm tắt Truyện dân gian - Sự tích chùa Trấn Quốc giúp người đọc hiểu rõ nguồn gốc ngôi chùa cổ nổi tiếng bên Hồ Tây. Câu chuyện không chỉ phản ánh vẻ đẹp của tín ngưỡng dân tộc mà còn thể hiện lòng biết ơn và tinh thần bảo vệ đất nước của người xưa.
Chùa Trấn Quốc, ngôi chùa cổ nhất Thăng Long – Hà Nội, được xây dựng vào thời Lý Nam Đế (541–547) tại thôn Yên Hoa, bên bờ sông Hồng, với tên gọi ban đầu là chùa Khai Quốc, nghĩa là "mở nước".
Đến thời vua Lê Thái Tông (1434–1442), chùa được đổi tên là chùa An Quốc. Do nước sông Hồng dâng cao làm lở bãi, vào năm 1615 (đời vua Lê Kính Tông), dân làng Yên Phụ dời chùa vào gò đất Kim Ngưu (tức đảo Cá Vàng ngày nay, ven Hồ Tây). Đây là nơi từng có cung điện thời Lý – Trần như cung Thúy Hoa, điện Hàm Nguyên.
Vào thế kỷ XVII, chúa Trịnh cho đắp đê Cố Ngự (nay là đường Thanh Niên), tạo lối nối từ đất liền ra đảo. Từ đó, chùa có kết cấu đặc biệt: Đại bái – Hậu cung – Gác chuông.
Thời vua Lê Hy Tông (1681–1705), chùa chính thức được đặt tên là chùa Trấn Quốc. Bức hoành phi đề ba chữ "Trấn Quốc Tự" hiện vẫn còn tại gian đại bái.
Trong thế kỷ XVII, chùa được trùng tu nhiều lần: các năm 1624, 1628, 1639, đặc biệt có bia đá khắc năm 1639 do Trạng nguyên Nguyễn Xuân Chính soạn ghi lại việc trùng tu. Đầu thời Nguyễn, chùa tiếp tục được đúc chuông, đắp tượng.
Năm 1821, vua Minh Mạng đến viếng chùa, ban 20 lạng bạc tu sửa. Năm 1842, vua Thiệu Trị cũng ghé thăm, ban 1 đồng tiền vàng, 200 quan tiền, và đổi tên chùa thành Trấn Bắc, song tên gọi Trấn Quốc vẫn được dân gian duy trì.
Đến năm 1815, chùa được trùng tu với diện mạo và quy mô như hiện nay: diện tích hơn 3.000m², gồm: vườn tháp phía mặt tiền, nhà tổ, nhà khách, hai dãy hành lang và thượng điện.
Chùa còn lưu giữ nhiều cổ vật quý như bộ tượng thờ ở thượng điện – đặc biệt là tượng Phật Thích Ca nhập Niết bàn được đánh giá là một trong những bức tượng đẹp nhất Việt Nam.
Ngoài ra, khuôn viên chùa còn có cây bồ đề gần 60 năm tuổi do Tổng thống Ấn Độ tặng năm 1959 nhân chuyến thăm Việt Nam.
Về giá trị lịch sử – văn hóa, chùa từng được Viện Viễn Đông Bác Cổ xếp vào Top 10 công trình lịch sử Đông Dương. Đến tháng 4/1962, chùa Trấn Quốc được xếp hạng Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia.
Cuối năm 2003, chùa xây dựng thêm công trình bảo tháp lục độ đài sen gần cây bồ đề, với biểu tượng: sen – tượng trưng cho Phật, bồ đề – tượng trưng cho trí tuệ giác ngộ.
Ngày nay, chùa Trấn Quốc không chỉ là chốn tâm linh linh thiêng, mà còn là một danh thắng nổi bật giữa lòng Hà Nội, thu hút đông đảo du khách và phật tử thập phương.
Qua Tóm tắt Truyện dân gian - Sự tích chùa Trấn Quốc, ta thấy được giá trị tâm linh và lịch sử sâu sắc của ngôi chùa thiêng. Đây không chỉ là nơi thờ tự mà còn là biểu tượng văn hóa ngàn đời, khơi dậy lòng tự hào dân tộc trong mỗi người Việt.
Tham khảo ngay:
Bình Luận