Trên đồng ruộng hay trong bếp lửa chiều quê, hình ảnh cây ngô đã quá đỗi thân thuộc. Nhưng khi gọi tên phần ăn được của nó, không ít người lại lúng túng: “quả ngô” hay “bắp ngô”?
Theo đúng chuẩn tiếng Việt, cả “bắp ngô” và “quả ngô” đều không sai, nhưng “bắp ngô” là cách dùng phổ biến, tự nhiên và hợp ngữ cảnh hơn. “Quả ngô” tuy đúng về mặt cấu trúc ngữ pháp, nhưng lại ít được sử dụng trong giao tiếp hằng ngày, vì nghe gượng gạo và thiếu tự nhiên trong văn nói.
“Bắp ngô” là phần thân ngô có hạt, được dùng để ăn, luộc, nướng hoặc chế biến thành món ăn. Từ “bắp” là từ thuần Việt, quen thuộc với người miền Nam và đã phổ biến trên toàn quốc. Cách gọi này gần gũi, mang hơi thở của đời sống nông thôn và phù hợp với cách cảm nhận tự nhiên của người dân Việt.
“Quả ngô” là cách gọi theo ngữ pháp học thuật, dùng khi phân loại thực vật theo nghĩa đen: hạt ngô là quả vì mang chức năng sinh sản. Tuy nhiên, cách gọi này không phổ biến trong sinh hoạt hằng ngày. Việc dùng “quả ngô” có thể khiến câu nói trở nên thiếu tự nhiên, dù không sai chính tả.
Sự nhầm lẫn xuất phát từ sự khác biệt giữa ngôn ngữ học và cách dùng trong đời sống. Nhiều người cho rằng “quả” mới đúng vì dùng cho trái cây, nhưng với ngô – một loại cây lương thực – từ “bắp” lại được dùng rộng rãi. Thêm vào đó, khác biệt vùng miền càng khiến tranh cãi thêm phần rối rắm.
>>> Tìm hiểu thêm:
Chim cuốc hay chim quốc đúng chính tả gây nhầm lẫn
Phân biệt súc rửa và xúc rửa đúng chính tả như thế nào?
Dù “quả ngô” không sai, nhưng “bắp ngô” mới thật sự sống trong lòng người Việt. Một tên gọi dân dã, thân thương và dễ dàng truyền cảm xúc hơn bao giờ hết.
Bình Luận