Lễ đầy cữ cho bé trai và bé gái mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, thể hiện lòng biết ơn và lời cầu chúc tốt đẹp cho đứa trẻ vừa chào đời. Việc chuẩn bị bài văn khấn đầy đủ sẽ giúp nghi lễ diễn ra trang nghiêm, thuận lợi.
Ngày đầy cữ hay còn gọi là lễ cúng Mụ là một nghi thức dân gian quan trọng, được tổ chức khi em bé vừa chào đời được vài ngày. Theo truyền thống, lễ này diễn ra vào ngày thứ 7 sau sinh đối với bé trai, và ngày thứ 9 đối với bé gái.
Vậy đầy cữ là bao nhiêu ngày? Tùy vào giới tính của bé mà số ngày sẽ khác nhau: 7 ngày với bé trai, 9 ngày với bé gái.
Trường hợp đặc biệt như sinh đôi, nếu gia đình có một bé trai và một bé gái, thì theo lệ, nên tổ chức lễ riêng biệt cho từng bé. Tuy nhiên, nếu hoàn cảnh không cho phép về thời gian hay điều kiện vật chất, gia đình có thể linh động làm lễ chung vào ngày thứ 7, đảm bảo vẫn đầy đủ lễ vật và lòng thành dâng lên các bà Mụ.
Dân gian từ lâu đã truyền lại rằng: mỗi đứa trẻ đến với thế gian đều là nhờ ơn trên – đặc biệt là các vị Đại Tiên, bà chúa Đầu Thai và 12 vị Tiên Nương, hay còn gọi là 12 bà Mụ. Chính các bà là những người “nặn” hình hài cho em bé, giúp thai nhi phát triển và mẹ tròn con vuông trong quá trình sinh nở.
Vì thế, khi em bé đủ ngày đầy cữ, gia đình sẽ làm lễ cúng Mụ để bày tỏ lòng biết ơn, đồng thời cầu mong các bà tiếp tục phù hộ cho bé mạnh khỏe, chóng lớn, ngoan ngoãn và gặp nhiều điều may mắn trong tương lai.
Trường hợp trước đó gia đình từng khấn cầu mong con, xin con từ các bà Mụ, thì đến ngày đầy cữ, việc cúng lễ cũng là cách để “trả lễ”, thể hiện sự biết ơn chân thành với những gì đã được ban tặng.
Để tính ngày làm lễ đầy cữ cho bé, cha mẹ chỉ cần lấy ngày sinh âm lịch của bé rồi cộng thêm số ngày tương ứng: bé trai là 7 ngày, còn bé gái là 9 ngày. Đó là mốc thời gian ông bà xưa truyền lại, đánh dấu chặng đầu đời của một sinh linh nhỏ bé vừa đến thế giới này.
Tuy nhiên, theo quan niệm dân gian, bạn có thể tổ chức lễ trước một ngày âm lịch so với ngày chính xác. Đây là cách thể hiện sự tôn kính với bề trên và thần linh, tránh làm sai lệch ngày thiêng.
Lưu ý khi cúng, cha mẹ nên đọc rõ ràng họ tên bé, ngày sinh, ngày làm lễ (tính theo âm lịch) để các chư vị Mụ bà dễ dàng chứng giám tấm lòng và lễ vật mà gia đình dâng lên.
Lễ cúng Mụ – hay còn gọi là lễ đầy cữ – mang ý nghĩa tạ ơn các bà Mụ và Mụ Chúa đã tạo nên hình hài em bé. Lễ vật cúng bé trai cần được chuẩn bị chu đáo, dù đơn giản cũng phải đủ đầy và thể hiện sự trang trọng. Một mâm lễ cơ bản bao gồm:
12 đôi hài nhỏ và 1 đôi hài lớn hơn – tượng trưng cho 12 bà Mụ và Mụ Chúa.
12 nén vàng nhỏ, kèm theo 1 nén vàng lớn hơn.
12 bộ váy áo nhỏ giống nhau và 1 bộ váy áo giống các bộ kia nhưng to hơn.
12 miếng trầu têm cánh phượng và 1 miếng to hơn.
12 chén chè, 12 đĩa xôi, cùng với 3 chén chè và 3 đĩa xôi lớn hơn để cúng Mụ Chúa.
Tôm, cua, ốc: mỗi loại đủ 12 con nhỏ và 1 đến 3 con to hơn dâng Mụ Chúa. Có thể để sống hoặc nấu chín, tùy theo phong tục. Sau lễ, các con vật sống nên được thả về sông hồ, trừ tôm có thể giữ lại thụ lộc.
Bánh kẹo, hoa quả, oản phẩm: chia làm 12 phần đều nhau và 1 phần lớn hơn để cúng bà Chúa.
Mâm lễ mặn có thể bao gồm gà luộc, canh, rượu,… tùy điều kiện gia đình.
Trái cây ngũ quả, lọ hoa tươi, bát hương, đèn, nhang, tiền vàng, 3 ly nước trắng đặt ở vị trí trang trọng.
Dù mâm cao cỗ đầy hay đơn sơ tiết kiệm, điều quan trọng vẫn là tấm lòng thành kính của người làm lễ.
Để mâm cúng trông trang trọng và hợp phong tục, khi bày lễ, nên tuân theo bố cục sau:
Lễ vật dâng Mụ Chúa (lớn hơn) đặt ở chính giữa bàn thờ, vị trí cao nhất.
12 phần lễ vật giống nhau của 12 bà Mụ bày xung quanh, tạo sự cân đối hài hòa.
Mâm lễ mặn, hoa, hương, nước trắng đặt lên tầng cao cùng với hương án.
Mâm tôm, cua, ốc nên để ở tầng dưới.
Sự sắp xếp khoa học không chỉ đẹp mắt mà còn thể hiện sự nghiêm túc, chu toàn trong ngày lễ đặc biệt của con trẻ.
Văn khấn lễ đầy cữ cho bé trai
Sau khi mâm lễ đã chuẩn bị xong xuôi, cha hoặc mẹ sẽ thay mặt gia đình thắp 3 nén nhang, bế bé ra trước bàn thờ rồi đọc bài văn khấn đầy cữ như sau:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ Đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế Đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ tam Tiên Mụ Đại tiên chúa
Con kính lạy Thập nhị bộ Tiên Nương
Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên nương
Hôm nay là ngày … tháng … năm … cúng đầy cữ 7 ngày cho bé trai.
Vợ chồng con là … (lần lượt đọc tên chồng và vợ) sinh được con trai, đặt tên là …
Chúng con ngụ tại: …
Nay nhân ngày đầy cữ chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại cho con sinh ra cháu … sinh ngày … được mẹ tròn con vuông.
Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngoan, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô tai vô ương vô hạn vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được vinh hoa phú quí. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô a di đà phật (3 lần)
Khi bài khấn lễ đã được đọc xong, cha hoặc mẹ bé tiếp tục thực hiện nghi lễ cuối cùng: nắm tay bé, vái trước án ba vái thể hiện sự thành kính. Đợi hương tàn qua ba tuần, gia đình sẽ tiến hành lễ tạ, kết thúc buổi cúng đầy cữ.
Sau lễ tạ, vàng mã, váy áo cúng Mụ sẽ được đem đi hóa, vừa hóa vừa vẩy rượu để tiễn các Mụ về trời. Những con tôm, cua, ốc còn sống được mang đi thả tại ao, sông, hồ tự nhiên như một hành động phóng sinh, gửi gắm lời cầu phúc cho bé được khỏe mạnh, hiền lành và sống thiện.
Nếu trong mâm cúng có đồ chơi bằng nhựa hoặc bằng sành sứ, bạn không cần hóa đi. Những món này nên giữ lại cho bé, vì theo quan niệm dân gian, đó là vật lấy phước, mang lại may mắn và sự bảo bọc cho con.
>>> Đọc bài khác: Hướng dẫn văn khấn bàn thờ thiên ngoài trời đúng chuẩn
Với những gia đình đã từng khấn cầu có con và sau đó đã thụ thai thành công, thì sau khi sinh bé, việc trả lễ là điều nên làm. Có thể cúng tại nhà riêng hoặc tại nơi đã từng đến cầu, tùy điều kiện.
Việc làm lễ trả ơn không chỉ thể hiện sự biết ơn đến các vị tiên linh, Mụ bà, Đức ông, mà còn là cách gắn kết tâm linh giữa gia đình và người đã phù hộ.
Lễ cúng đầy cữ cho bé gái 9 ngày
Về phần chuẩn bị lễ vật, mâm cúng cho bé gái cũng tương tự như bé trai, với đầy đủ các phần dâng 12 bà Mụ và Mụ Chúa. Tuy nhiên, bài khấn sẽ được điều chỉnh cho phù hợp với bé gái. Dưới đây là bài văn khấn mẫu để bạn tham khảo.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ Đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế Đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ tam Tiên Mụ Đại tiên chúa
Con kính lạy Thập nhị bộ Tiên Nương
Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên nương
Hôm nay là ngày … tháng … năm …, là ngày đầy cữ 9 ngày cho cháu bé gái.
Chúng con là vợ chồng: … và …
Hiện ngụ tại: …
Chúng con vừa sinh hạ được cháu gái, đặt tên là: …
Nhân ngày đầy cữ, vợ chồng chúng con thành tâm chuẩn bị hương hoa, lễ vật và các món dâng lên các Mụ bà, các vị Thánh hiền với tất cả tấm lòng.
Cầu xin chư vị Đại Tiên, Tiên Bà, Thần linh, Thổ công, Thổ địa, Tiên tổ nội ngoại thương tình chứng giám cho lòng thành, nhận lễ vật và tiếp tục phù hộ độ trì để cháu được ăn ngon, ngủ ngoan, mau lớn, không bệnh tật, không tai ương, mọi điều hanh thông.
Mong các ngài ban cho bé được xinh xắn, thông minh, sáng dạ, thân thể mạnh khỏe, mệnh số an yên, tương lai rạng rỡ, gặp nhiều may mắn và hồng phúc.
Cầu mong cho cả gia đình được yên ổn, hạnh phúc, tai qua nạn khỏi, mọi điều tốt lành, bốn mùa an hòa, việc dữ tiêu tan, việc lành thêm tới.
Chúng con cúi đầu đảnh lễ, mong được chứng giám tấm lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Tổng hợp những câu hỏi phổ biến xoay quanh việc chuẩn bị mâm cúng cho bé trai và bé gái khi đến ngày đầy cữ, đầy tháng. Những thông tin này sẽ giúp bạn thực hiện nghi lễ đúng cách và đầy đủ hơn.
Cúng đầy tháng bé trai được tiến hành khi bé đủ một tháng tuổi, tức là vào ngày thứ 29 tính từ ngày sinh (tính theo âm lịch).
Mâm lễ cúng đầy tháng cho bé trai ở miền Bắc có hình thức gần giống với lễ đầy cữ. Cách sắm lễ như sau:
12 chén chè dành cho 12 bà Mụ
3 bát chè, 3 bát cháo, 3 đĩa xôi và 3 con vịt luộc chéo cánh để cúng 3 Đức Ông
7 con chim, 7 con cua, 7 con ốc
13 nắm cơm nhỏ
13 miếng bánh đúc hoặc bánh rán
13 miếng trứng hoặc 13 quả trứng cút
13 bông hoa tươi
13 chiếc bánh hoặc kẹo
13 miếng trầu têm cánh phượng
13 bộ quần áo nhỏ, trong đó có 1 bộ lớn hơn để cúng Mụ Chúa
13 nén hương, 13 tờ tiền âm phủ, và 1 bát nước lớn
Về cơ bản, mâm cúng cho bé gái cũng tương tự như bé trai, chỉ khác về số lượng vật phẩm:
12 chén chè để cúng 12 bà Mụ
3 bát chè, 3 bát cháo, 3 đĩa xôi, 3 con vịt luộc chéo cánh để dâng 3 Đức Ông
9 con chim, 9 con cua, 9 con ốc
13 nắm cơm nhỏ
13 miếng bánh đúc hoặc bánh rán
13 miếng trứng hoặc 13 quả trứng cút
13 bông hoa
13 cái bánh hoặc kẹo
13 miếng trầu têm cánh phượng
13 bộ quần áo nhỏ, có 1 bộ lớn hơn
13 nén hương, 13 tờ tiền âm, 1 bát nước to
Ngoài ra, người miền Bắc còn lưu truyền nghi thức sắp lễ rất cụ thể: mâm cúng được đặt cạnh giường của bé, mẹ bế bé ngồi ở góc giường, còn bố sẽ là người thắp nhang và đọc văn khấn.
Nội dung bài văn khấn đầy tháng cho bé ở miền Bắc nhìn chung giống với bài văn cúng đầy cữ, nhưng được đọc cụ thể tên từng bà Mụ và ba vị Đức Ông. Danh sách các vị bao gồm:
12 bà Mụ:
Mụ bà Trần Tứ Nương
Mụ bà Vạn Tứ Nương
Mụ bà Lâm Cửu Nương
Mụ bà Lưu Thất Nương
Mụ bà Lâm Nhất Nương
Mụ bà Lý Đại Nương
Mụ bà Hứa Đại Nương
Mụ bà Cao Tứ Nương
Mụ bà Tăng Ngũ Nương
Mụ bà Mã Ngũ Nương
Mụ bà Trúc Ngũ Nương
Mụ bà Nguyễn Tam Nương
3 vị Đức Ông:
Đức Thánh Sư
Đức Tổ Sư
Đức Tiên Sư
Khi đọc văn khấn, người cúng thường đọc đầy đủ danh xưng của từng vị để thể hiện lòng tôn kính, cầu mong cho bé luôn được các vị chở che, phù hộ khỏe mạnh và ngoan ngoãn.
>>> Tìm hiểu thêm: Bí ẩn cỏ 3 lá hay 4 lá may mắn hơn
Thực hiện đúng nghi lễ và đọc bài văn khấn đầy cữ cho bé trai, bé gái không chỉ mang lại sự an tâm cho cha mẹ mà còn gửi gắm ước nguyện bình an, may mắn cho con trong chặng đường đời phía trước.
Bình Luận