Tiền bạc từ lâu đã là một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Ông bà ta xưa đã đúc kết nhiều câu ca dao tục ngữ về tiền bạc vừa gần gũi, vừa thấm đẫm kinh nghiệm sống. Những lời dạy giản dị ấy vẫn còn nguyên giá trị cho đến tận ngày nay.
Trong cuộc sống hiện đại, tiền bạc là phương tiện không thể thiếu để con người tồn tại và phát triển. Nhờ có tiền, chúng ta có thể đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, chăm sóc sức khỏe, học tập, và theo đuổi những ước mơ lớn lao. Tuy nhiên, đồng tiền cũng là con dao hai lưỡi – nếu không biết làm chủ, con người rất dễ đánh mất lương tri, bị cuốn vào vòng xoáy của lòng tham, dẫn đến những sai lầm đáng tiếc.
Hiểu rõ điều đó, cha ông ta từ xưa đã khéo léo đúc kết những bài học sâu sắc qua từng câu ca dao, tục ngữ. Những câu nói tuy ngắn gọn nhưng lại thấm đẫm kinh nghiệm sống, thể hiện cách nhìn đầy triết lý về tiền bạc – một mặt là vật thiết yếu, mặt khác cũng là phép thử đạo đức, nhân cách con người.
Bên cạnh những câu ca dao tục ngữ về lòng hiếu thảo, tình nghĩa vợ chồng, hay đạo lý làm người, thì chủ đề tiền bạc cũng được ông cha ta đặc biệt quan tâm và truyền dạy qua nhiều thế hệ. Đây không chỉ là lời khuyên, răn dạy mà còn phản ánh thực tế xã hội, phơi bày cả những hệ lụy của lối sống thực dụng, coi trọng vật chất hơn nhân nghĩa.
Những bài ca dao về tiền bạc thường có tính răng dạy nghiêm khắc nhưng lại có nhịp điệu nhẹ nhàng, dễ đi vào lòng người. Dưới đây là những bài ca dao hay nhất, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc:
Không tiền chịu thấp, chịu lùn
Có tiền thì chúng xưng hùng xưng vương.
Bây giờ tiền hết gạo không
Anh ơi trở lại mà trông lấy hòm.
Bao giờ tiền có gạo còn
Bấy giờ tôi lại giữ hòm cho anh
Anh em hiền thật là hiền
Bởi một đồng tiền làm mất lòng nhau.
Trèo lên cây khế chua le
Anh muốn lấy vợ, kiếm ba ghe tiền đồng.
Tiền đồng lấy đấu mà đong
Lấy ghe mà chở, đã bằng lòng em chưa?
Trèo lên cây bưởi hái bòng
Đưa dao ta gọt xem lòng ngọt chua
Bòng em không ngọt không chua
Tiền trăm bạc núi chưa mua được bòng.
Chim quyên lưu luyến bụi riềng
Vợ thì thấy đó chạy tiền không ra.
Đò đưa một chuyến năm tiền
Đưa luôn hai chuyến trả liền một quan.
Ai che con mắt bậu đi,
Bậu coi đồng bạc, đồng chì như nhau.
Hạt tiêu nó bé nó cay
Đồng tiền nó bé nó hay cửa quyền.
Ba con đổi lấy một cha
Làm cho thiên hạ xót xa vì tiền.
Chị kia có quan tiền dài
Có bị gạo nặng coi ai ra gì?
Tiếng đồn cha mẹ em hiền
Cắn cơm không bể, cắn tiền bể đôi.
Một quan là sáu trăm đồng
Chắt chiu ngày tháng cho chồng đi thi.
Gái đàng mới xem tường không mới
Trai Bến Thành xem lại chẳng thành
Ngày xưa qua lại em, anh
Có xu có lúi mới thành ngỡi nhân.
Chim quyên lưu luyến bụi riềng
Vợ thì thấy đó chạy tiền không ra.
Chim quyên nó đậu bụi riềng
Dẫu bà con ruột không tiền cũng xa.
Tiền tài nay đổi mai dời
Nghĩa nhân gìn giữ trọn đời với nhau
Cũng như ca dao về thời gian, những câu tục ngữ về tiền bạc mặc dù rất ngắn ngọn nhưng mang nhiều ý nghĩa nhắc nhở chung ta cần biết quý trọng những tài sản quý giá này,
Tiền vào nhà khó như gió vào nhà trống
Đồng tiền liền khúc ruột
Có tiền mua tiên cũng được
Tiền trao cháo múc
Tiền nào cũng nấy
Tiền mất tật mang
Sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi
Đồng tiền đi trước, mực thước đi sau
Tiền ngắn mặt dài
Trăm ơn không bằng hơn tiền
Tiền trong nhà tiền chửa, tiền ra cửa tiền đẻ
Thấy tiền tối mắt
Ngồi đống thóc, móc đống tiền
Mất tiền mua mâm thì đâm cho thủng
Mất tiền mua thúng thì đụng cho mòn.
Ho ra bạc, khạc ra tiền
Có vay có trả mới thỏa lòng nhau
Mua danh ba vạn, bán danh ba đồng.
Của một đồng công một nén
Miệng nhà giàu nói đâu ra đấy
Nhiều tiền thì thắm, ít tiền thì phai
Mười quan tiền công không bằng một đồng tiền thưởng.
Đồng tiền luôn có hai mặt, nếu biết cách sử dụng sẽ là vũ khí, nếu tiêu phá hoang phí sẽ thành quả bom. Dưới đây là những thành ngữ về tiền được sử dụng nhiều trong đời sống hàng ngày:
Có của dò được lòng người
No ăn dẫm chuồng
Ném tiền qua cửa sổ
Bần cùng sinh đạo tặc
Đói ăn vụng, túng làm càn
Của thiên trả địa
Tiền dư thóc mục
Tiền không chân xa gần đi khắp
Lời nói là tiền, im lặng là vàng
Bên cạnh những câu thành ngữ, ca dao tục ngữ Việt Nam về tiền bạc thì có rất nhiều câu nói của nhà văn, nhà triết học về đồng tiền được Văn VNmagazine sưu tầm.
Những câu nói hay, ý nghĩa về tiền bạc từ những người nổi tiếng trên thế giới:
Có ba người bạn trung thành: một người vợ tấm cám, một con chó nuôi từ bé và một số tiền dự trữ – Benjamin Franklin.
Với người nghĩ rằng tiền có thể làm được mọi thứ, ta có thể nghi ngờ anh ta làm mọi thứ vì tiền – Benjamin Franklin.
Tiền thì có nghĩa lý gì nếu nó không thể mua hạnh phúc? – Agatha Christie.
Tiền bạc và thời gian là những gánh nặng ghê gớm nhất của cuộc đời… và những kẻ bất hạnh nhất là những người sở hữu chúng nhiều hơn mình có thể sử dụng – Samuel Johnson.
Tập trung cả đời vào việc kiếm tiền cho thấy sự nghèo nàn về tham vọng. Bạn yêu cầu quá ít ở bản thân. Và điều đó sẽ khiến bạn không thỏa mãn – Barack Obama.
Không nên đánh giá cuộc sống chỉ bằng tiêu chuẩn của đồng đô và đồng xu – Charles Goodyear.
Người thì không thể mang tiền vào quan tài được, nhưng tiền có thể bỏ người vào quan tài – Thẩm Văn Đào.
Của cải giống như nước biển; càng uống nhiều chúng ta sẽ càng thấy khát hơn; và danh tiếng cũng tương tự như vậy – Arthur Schopenhauer.
Khi việc liên quan tới số tiền lớn, tốt nhất là không tin ai cả – Agatha Christie.
Lúc có tiền nên nghĩ đến ngày không có tiền; chớ để đến ngày không có tiền, mới nhớ lại đến lúc có tiền – Cổ Ngữ.
Bên cạnh các câu ca dao yêu thương tình nghĩa viết về tình yêu đôi lứa còn có những câu nói hay về chủ đề này. Tiền và tình yêu có mối gắn kết với nhau, được thể hiện qua những câu nói sâu sắc như:
Tiền không phải là thứ quan trọng nhất trên thế giới mà đó là tình yêu. Nhưng thật may mắn, tôi là người yêu tiền – Jackie Mason.
Tiền không mua được hạnh phúc chẳng phải vì tiền không có đủ sức mạnh mà là vì không ai bán hạnh phúc – Khuyết Danh.
Tiền mang lại hạnh phúc với những người biết sử dụng chúng, biết dùng nó để đem đến niềm vui cho những con người bất hạnh – Khuyết Danh.
Tôi không cần tiền, tôi chỉ cần tình yêu… Nhưng không có tiền, tình yêu của tôi sẽ chết – Khuyết Danh.
Người ta nói tình yêu quan trọng hơn tiền bạc, nhưng bạn đã bao giờ thử thanh toán hóa đơn với một cái ôm chưa? – Khuyết Danh.
Tiền bạc cũng giống như tình yêu, nó sẽ giết chết từ từ và đau đớn những người cứ giữ khư khư nó bên mình và ngược lại, sẽ làm cho những ai biết sử dụng nó một cách khôn ngoan được hạnh phúc – Kahlil Gibran.
Bạn chỉ có thể toàn tâm toàn ý khi được làm những gì bạn yêu thích. Đừng lấy tiền làm mục tiêu của mình. Thay vào đó hãy theo đuổi những điều bạn yêu thích và cố gắng làm thật tốt. Đến khi đó, bạn sẽ nhận được ánh mắt tôn trọng và ngưỡng mộ từ những người xung quanh – Maya Angelou.
Chính là một dạng màu mè học đòi về tinh thần khiến người ta nghĩ rằng mình có thể thiếu tiền mà hạnh phúc – Albert Camus.
Người ta bảo tiền bạc không mang lại hạnh phúc, nhưng dù vậy ai cũng muốn tự mình chứng minh điều đó – Khuyết Danh.
Tiền không thể mua được hạnh phúc, nhưng nó lại giúp cho sự đau khổ trở nên dễ chịu hơn – Helen Gurley Brown.
Trong tình bạn tiền liệu có ảnh hưởng đến mối quan hệ này không? Những câu nói dưới đây sẽ giúp bạn chiêm nghiệm ra được nhiều điều thú vị.
Tiền bạc có thể kiếm được bằng nhiều cách. Nhưng tình bạn mất đi sẽ không bao giờ quay trở lại, chúng ta sẽ rất hối tiếc vì điều đó.
Muốn có tình bạn đẹp, tiền bạc cần sòng phẳng. Tiền bạc có thể kiếm lại nhưng bạn bè tốt rất khó tìm thấy.
Tình bạn không thể dùng tiền để mua, tình bạn phải xuất phát từ sự chân thành của cả hai người. Nếu ai đó dùng tiền để kết bạn, người đó không xứng đáng.
Đừng năn nỉ hay làm họ trở nên khó xử vì đã không thể cho bạn vay.
Khi trắng tay, mới biết ai là bạn. Thà là mất lòng trước, được lòng sau còn hơn là tin tưởng rồi mất luôn một người bạn vì… tiền.
Vay tiền hiểu lòng người, trả tiền hiểu nhân cách. Bạn bè chơi với nhau cốt ở tấm lòng, bạn bè tốt thường không bỏ rơi bạn trong lúc khó khăn.
Người hay chủ động thanh toán tiền, không phải do ngu ngốc lắm tiền, mà là người ta coi bạn bè quan trọng hơn tiền bạc.
Không cho mượn tiền thì mất bạn, cho mượn tiền thì mất cả bạn và tiền!
Tiền không mua được tất cả nhưng về cơ bản là mua được gần hết, kể cả tình bạn và tình yêu.
Mối quan hệ thân thiết, nếu gặp trở ngại vì vấn đề tiền bạc, chắc chắn sẽ có khoảng cách vô hình khiến mối quan hệ trở nên lạnh nhạt.
Những câu ca dao tục ngữ về tiền bạc không chỉ phản ánh quan niệm dân gian về vật chất mà còn là lời nhắn nhủ về cách sống tỉnh táo, biết đủ, biết quý trọng công sức lao động. Đó là kho tàng trí tuệ dân tộc cần được lưu giữ và phát huy.
Click để xem thêm:
Bình Luận